Zasadniczo niedopuszczalne jest jednostronne wyznaczenie przez pracodawcę terminu, w jakim pracownik ma odbyć urlop wypoczynkowy.
Sposoby udzielania urlopów pracownikom
Udzielanie urlopów wypoczynkowych pracownikom odbywa się na dwa sposoby – według sporządzonego planu urlopów lub na podstawie indywidualnego porozumienia z pracownikiem. Częściej spotykanym sposobem jest udzielanie pracownikom urlopów wypoczynkowych na podstawie planu urlopów. W obu jednak przypadkach pracodawca ustala terminy urlopów biorąc pod uwagę wnioski pracowników, jak i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy.
Związanie pracodawcy wnioskami urlopowymi pracowników
Regułą jest, iż przy ustalaniu terminów urlopów pracodawca nie jest związany zgłoszonymi przez pracowników wnioskami urlopowymi. Istnieją jednak odstępstwa od tej zasady, regulowane w art. 163 § 3 oraz art. 205 § 3 kodeksu pracy. Pierwszy z tych przepisów odnosi się do wniosku pracownicy o udzielenie jej urlopu bezpośrednio po urlopie macierzyńskim oraz do analogicznego wniosku pracownika-ojca wychowującego dziecko, który korzysta z urlopu macierzyńskiego. W takich przypadkach po stronie pracodawcy leży obowiązek udzielenia rodzicowi zawnioskowanego urlopu. Drugi natomiast z przepisów wskazuje na obowiązek udzielenia uczęszczającemu do szkoły młodocianemu pracownikowi urlopu w okresie ferii szkolnych. W pozostałych przypadkach wnioski urlopowe pracowników nie muszą być przez pracodawcę uwzględnione, jeżeli oceni on, że udzielenie urlopu w zawnioskowanym terminie spowoduje zakłócenie normalnego toku pracy.
Przymusowy urlop – dozwolony czy nie?
Pomimo możliwości nieuwzględnienia wniosku urlopowego pracownika niedopuszczalna jest sytuacja, w której pracodawca ustala pracownikowi termin urlopu zupełnie dowolnie i wbrew jego woli. Jedynie w jednym przypadku kodeks pracy przewiduje możliwość przymusowego skierowania pracownika na urlop. Reguluje to art. 167(1) kodeksu pracy, który stanowi, że w przypadku udzielenia przez pracodawcę urlopu w okresie wypowiedzenia umowy o pracę pracownik jest obowiązany wykorzystać przysługujący mu urlop.
W związku z powyższym, najlepiej byłoby szczerze opisać pracownikom zaistniałą szczególną sytuację w Pańskim przedsiębiorstwie i przedstawić swoją propozycję co do terminu wykorzystania urlopu. Myślę, że w interesie obu stron jest osiągnięcie w tej kwestii porozumienia oraz utrzymanie zagrożonych likwidacją miejsc pracy.
Agnieszka Hervy, Kancelaria Prawna ARKANA