Od czasu gdy w czerwcu 2015 roku Minister Finansów w interpretacji ogólnej (PT1.050.1.2015.LJU.19) uznał, że czynności wykonywane przez komorników sądowych podlegają opodatkowaniu 23% podatkiem VAT, komornicy zaczęli podwyższać naliczane w postępowaniu egzekucyjnym opłaty o wartość podatku. Wskutek przyjętej przez komorników procedury, strony postępowania oprócz ustawowo określonych opłat, były zmuszone ponosić dodatkowo koszty ich opodatkowania VATem. Przy opłatach znacznej wysokości, dodatkowe 23% stanowiło istotne obciążenie stron postępowania (najczęściej dłużnika). Przyjęta przez komorników sądowych procedura przerzucania na strony postępowania obowiązku podatkowego budziła uzasadnione wątpliwości środowisk prawniczych, szczególnie, że w interpretacji Ministra wprost wskazano, że VAT winien zawierać się w naliczonej opłacie, a nie być do niej dodawany. Kwestię tą ostatecznie rozwiązał niedawno Sąd Najwyższy.
Sąd Najwyższy dnia 7 lipca 2016 roku podjął uchwałę (sygn. III CZP 34/16) orzekając w niej jednoznacznie, że Komornik sądowy nie może podwyższać opłaty egzekucyjnej o stawkę podatku VAT. Sąd zwrócił uwagę, że w art. 49 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji wysokość opłat jest ściśle ustalona, a ich górne granice nie mogą być zwiększone. W związku z tym, podstawą opodatkowania nie może być ustawowo określona wysokość opłaty, bowiem opłata ta winna już zawierać podatkowe obciążenia (zatem każde 100 złotych wynagrodzenia zawiera 18,70 złotych podatku VAT, a podstawa opodatkowania wynosi w takim przypadku 81,30 złotych). Co istotne Sąd podkreślił również, że w razie wątpliwości czy cena zawiera podatek czy nie, uznaje się że cena ten podatek zawiera. Brak jest zatem racjonalnych przyczyn, by ustawowo określone opłaty komornicy sądowi podwyższali o podatek VAT. Sąd zwrócił uwagę, że takie rozwiązanie nie jest korzystne dla komorników, powodując znaczące zmniejszenie ich dochodu. Podkreślono jednak, że wydana w tej sprawie interpretacja ogólna Ministra Finansów nie może prowadzić do obciążenia finansowego dłużników.
Radca prawny Agnieszka Hervy
Kancelaria Prawna ARKANA